Berichten in categorie: oelesprong

Mans

Mans Mulder is 70. Hij woont in Wehe den Hoorn.

20 was hij toen aan hij de school en het meestershuis bouwde en zijn naam schreef op een balk. Met timmermanspotlood, voor het nageslacht.

Vanmiddag is hij wezen kijken. 'We deden alles zelf. Kozijnen, tegelen, alles. Ik kon goed kozijnen stellen. Metselen wat minder, dat deden de andere jongens dan weer. We hadden geen boormachine, alle gaten in de muur moesten met de hand ingedraaid worden. Een eindeloos karwei.' Hij vertelt ook van de kachel, net als Theo. Maar een klein beetje anders: 'Het was koud en de kachel brandde. Van het dakwerk bleven allemaal stukken mastiek over, van dat dakleer. Wij stopten dat in de kachel, die brandde daar lekker op. Maar toen de rook neersloeg zat alles onder de zwarte walm. Daar was de baas niet blij mee!' En: 'Jolman was de baas, we werkten met hem samen. Hij was klein maar heel breed en ongelooflijk sterk. We mochten met zijn drieën proberen om hem van de trap te gooien. Dat wilden we wel. Maar hij kon ons tegelijk aan. Zo sterk!'

Theo

Theo v. d. Klei Wehe. Dat staat met timmermanspotlood op een balk. 50 jaar verborgen en door de verbouwing weer voor de dag gekomen. Theo van der Klei, die moet te vinden zijn, dacht ik. Google. En ik vond zijn naam in combinatie met Hein, die ik ken. Kleine wereld, dacht ik. Hein gemaild, even later Theo aan de lijn.

Theo was 17 toen hij, net van de Ambachtsschool, aan de school bouwde. In de korte broek, zoals hij zelf zegt. Samen met Klaas Torrenga en Mans Mulder, als knechten bij aannemersbedrijf Jolman uit Wehe den Hoorn. Theo heeft het nog helder op het netvlies. In de lokalen hadden ze een grote kachel staan, om zich tijdens het nuttigen van de boterhammen wat te warmen. Ze hebben de olietank ingegraven. De volgende dag was die 40 centimeter omhoog gekomen, door het grondwater. Konden ze opnieuw beginnen. Hij weet nog van de grijze tegeltjes. Ze hebben ook de hoofdenwoning gebouwd, ernaast. Klaas Torrenga ging in die tijd verhuizen, naar Enschede. Dat verklaart de tekst 'K. Torrenga, nog 19 dagen, 1960'. Klaas leeft niet meer, Jolman ook niet. Mans Mulder wel. Theo komt binnenkort kijken.

Nu is Theo 67 en met pensioen. Heeft 25 jaar voor Stichting Volkshuisvesting gewerkt, later In, nu LefierStadGroningen. Waar ik alweer 10 jaar ontwerper voor ben. De wereld is klein.

drup

Het was snoeiheet, de afgelopen dagen. En vannacht heeft het geregend. Gestaag, niet hard. Laatst heeft de garagemeneer het lekken verholpen. Zegt hij. Dit was de test.

Vanochtend kwam ik in de garage en ik kon aan het zand op de tegels goed zien: het heeft weer gelekt. En ik kon aan de kringen op de werkbank goed zien: het heeft ook daar weer gelekt.

Het is een gebed zonder end. Fijn om een garage te hebben. Maar vooral fijn als-t-ie niet lekt. De meneer had beloofd: een kwaliteitsproduct. Groningse degelijkheid, staat op de factuur. Je betaalt wat meer en dan heb je ook wat. Een paar dagen voorbereiden en dan staat-ie in een dag.

We zijn intussen maanden verder en hebben een garage die lekt.

mooie lijntjes

Timmerman Herman zegt: ik werk nu aan deze verbouwing. 25 jaar geleden heb ik de uitbreiding van De Oelesprong helpen bouwen. Dat is mooi.

We lezen op een balk, met timmermanspotlood geschreven: Mans Mulder 1960. Hee, die ken ik, zegt Herman. En op een andere balk: Theo van der Klei, Wehe 1960. Hee, zegt Arnold, die ken ik. Verder: K. Torrenga, nog 19 dagen, 1960. Wat zou dat betekenen?

Timmerlieden laten hun naam vaak na. Op een spant, achter een wand. Of op een briefje, voor het nageslacht. Dat nageslacht zijn wij. En dus schrijft Herman ergens zijn naam. En dus schrijft Arnold ergens zijn naam. En dus schrijf ik ergens mijn naam. Voor het nageslacht.

voetballers gezocht

Vooruit, voetbal deze keer. Ik hoor de vuvuzela's zoemen op het schoolplein naast waar ik werk. Vanmiddag speelt Nederland tegen Slowakije en ik schrijf over PWC. PWC is een kleine voetbalvereniging. PWC betekent: Pieterburen Westernieland Combinatie. PWC gaat nooit verloren, dat soort zinnetjes komen dan in mijn hoofd. Maar.

In de Ommelander Courant stond een oproep. Of eigenlijk vier. Vier keer het woord oproep, met telkens een uitroepteken. Dus de nood is hoog. 'Kleinste voetbalvereniging zoekt versterking: veldtrainer en voetballers. Voor informatie: 06 - 33 10 26 29'.

Kleinste, dat schept een band. Ooit was De Oelesprong de kleinste school van Nederland. Met zeven leerlingen. Ze haalden er de landelijke pers mee. Zes op de foto want eentje was ziek. De school heeft het niet gered.

Ik zou zeggen: mensen, bel op en word lid. Voetbal mee met PWC. Je hoeft er niet voor in Westernieland te wonen, je kan er best op de fiets of met de bus naar toe. Het is er prachtig.

Ik ben direct donateur geworden. Voetballen doe ik niet en trainen kan ik niet. Maar PWC gaat nooit verloren!

uil

Uilen heb je in soorten en maten. Oehoes zijn reuzen, dwerguiltjes niet. Ransuilen kennen we van de tuin in Amsterdam. En Koos wees zaterdag een aan, die ik niet zag: in de oude pereboom, bij Westernieland aan de dijk. Voor steenuilen had buurman Eise een kast gemaakt die werd gekraakt. Een specht had er een achterdeur in gehakt. Er bestaan ook ruigpootuilen, bosuilen, konijnuilen, zaaguilen, visuilen, schreeuwuilen, blafuilen, valkuilen, dwergooruilen, havikuilen, snorrebaarduilen, sperweruilen, maskeruilen, laplanduilen. De meeste in veel variaties.

Buurvrouw Antje had een mok voor ons, met 'De Oelesprong' erop. En de Uilenspiegel, laatste schoolkrant van de school, uit 2000. Met historische informatie, namen van juffen en meesters, noem maar op.

Sandra heeft oog voor uilen. Sinds ze op De Oelesprong is wezen kijken, samen met Hans, is ze fan. Dus hebben we nu een handpopje aan de lamp hangen. Er staat een houten uil-in-kooi op de plank in de caravan (puzzel de uil uit het kooitje). En natuurlijk ansichtkaarten. Cadeausuggestie: piepkaartje met schreeuwuil.

Buurman Freerk heeft het oude naambord van de school in de garage staan. 'De Oelesprong' met uiltjes. Hij knapt het op. Freerk is schilder, dus dat komt wel goed. Het krijgt een plek. Natuurlijk.

verband

Bakstenen zitten aan elkaar. Met specie, tenminste, dat is de bedoeling. Hoe, dat kan op veel manieren. In verband, heet dat. Overal kan je ze zien, de verbanden. Maar, om met Cruijff te spreken: je gaat het pas zien als je het door hebt. Elk verband heeft zijn eigen naam. Halfsteensverband, blokverband, engels verband, frans verband, kettingverband, keperverband of visgraatverband, klezorenverband, koppenverband, kruisverband, noors verband, patijtsverband, spiraalverband, vlaams verband, wildverband of vrij verband. Maar ook cyclopisch verband (een manier van stapelen van zeer grote onregelmatige blokken in een enorme muur die door de Cyclopen, klassieke reuzen met één oog, gemaakt zou moeten zijn).

Er gaat een wereld voor je open. Het oude deel van ons pand is gemetseld in klezorenverband. Een klezoor is een kwart baksteen. De stootvoegen (de korte voegen) verspringen van boven naar beneden telkens een kwart van de lengtemaat van een steen. Dat kan telkens een kwart naar links zijn (linkshangende of -vallende tand), een kwart naar rechts (rechtshangende of -vallende tand) of om en om, zoals bij ons (met staande tand). Klik hier als je meer wilt weten over metselverbanden. Linksboven dit blogje kun je op de foto van de kopgevel van De Oelesprong het klezorenverband goed zien. Straks worden de gaten die in de gevels ontstaan (waar deuren of ramen verdwijnen) weer in ditzelfde verband dichtgemetseld. Het aangebouwde deel moet ik nog bekijken op z'n verband. Ik denk: halfsteens.

Het valt niet mee om nog langs een muur te lopen zonder te letten op de stenen. En hoe ze aan elkaar zitten.

bokjes

In Amsterdam vond ik twee schragen bij het grofvuil. Altijd handig. Stevig en toch licht. Daar kan je een tafel van maken of iets te zagen op leggen. Dus: mee naar huis. Spul inpakken voor het weekend, alles mee naar beneden, naar de voordeur. Schragen ook (ik noem ze bokjes). Alles inladen en hup, via de tuin naar Sjoerd die nog tennist in Amstelveen, en door naar Westernieland.

Onderweg langs Friesland. Buurman Eise heeft een zaagbokbouwpakket gemaakt. Drie grote kruisen van stoere balken, één balk schuin voor de stevigheid, lekker degelijk. Handig voor Frits, dan kan hij weer bomenkettingzagen. Inpakken en meenemen dus.

De volgende dag denk ik: waar zijn mijn kleine lichte grofvuilbokjes? Per ongeluk in Friesland op straat laten staan? Friesland gebeld. Nee. Per ongeluk op de tennisbaan laten staan? Lijkt niet logisch. Door iemand vanaf de parkeerplaats meegepikt? Lijkt ook niet logisch. Thijs gebeld, ingesproken: als je twee bokjes in de gang voor het raam ziet staan zijn ze van ons. Zondagavond laat weer thuis denk ik: even achter de lift kijken. En ja, Thijs heeft ze kennelijk veilig weggezet: mijn bokjes. Gewoon vergeten in te laden. Dus maar weer mee naar boven. Ze mogen de hele week in de kamer, en in het weekend gaan ze echt mee. Dat heb ik ze beloofd.

zagen zagen

Van sloop naar bouw is misschien geen grote stap. Maar wel een fijne. Er komt direct al vorm in de zaak. Balken aan het dak, hangers eronder voor het verlaagde plafond in keuken en slaapkamer. Goed opletten, de bijkeuken hoeft dat niet, daar willen we graag hoogte voor bergruimte. Goed nadenken over: hoe ver, hoe hoog, hoe breed. Nu al beslissen want straks is te laat. Waar komen de gordijnen? Rolgordijn, luxaflex of stof? Dat zal nog vaak gebeuren, de komende tijd: visualiseren hoe het wordt en op grond daarvan nu iets beslissen waar je eigenlijk nog geen idee van hebt.

Herman en Arnold hebben er zo te zien plezier in. Muziekje er bij, kletsen en ondertussen grote stappen. Zaagmachine giert, laser piept, schroefboor ratelt. Arnold vertelt. Toen hij begon moest je zelf je zaag scherp houden. Af en toe een half uurtje met de vijl in de weer. Nu koop je zagen per doos. Hij zou het nog best kunnen, denkt-ie. Maar het hoeft niet.

Ik ben benieuwd wat er vrijdag allemaal al weer gebeurd is. En blijven opletten. Voor je het weet zijn er meters gemaakt die niet hadden gemoeten. En dan kan er weer gesloopt...

en en en

Zo'n weekend zit soms aardig vol: Sjoerd donderdagavond naar de tuin, spitten. Vrijdagmiddag aanhangwagen vol planten laden en naar Westernieland (via Leens, voor leeftocht). Wat geplant en om kwart voor acht in Zoutkamp om vloerverwarming met draadloze thermostaten in werking te zien. De gebruiker is enthousiast en tevreden. Vervolgens naar de caravan: een wijntje en een worstje.

Zaterdagdagochtend eerst de tuin en de garage in, daarna overleg met de aannemer over de plafondhoogtes en nog wat details. In de praktijk ziet alles er toch weer anders uit dan op tekening, dus we nemen een lijst met vragen mee voor de architect. Daarna verder met planten en klussen (onkruid wieden, internetverbinding maken wat niet lukt, lekkend dak van de garage laten verhelpen etc). Boodschappen in Baflo, tuinbank schoonmaken, eten maken, snoeren binnenhalen, afwas, opruimen, geleende spullen bij de buren terugbrengen, om kwart over zes in de auto met aanhangwagen richting Amsterdam. Aanhanger naar de tuin, fiets ophalen, half tien thuis.

Zondag om kwart voor zeven op om op tijd op de Landrover Experience dag in Duitsland te zijn. Hele dag instructie en praktijk over rijden in zand, rijden door meer dan een halve meter diep water, steil klimmen en afdalen, noodstoppen bij 80 km/h op natte weg, off road rijden in het bos. Een oude terreinwagen uit 1970 besturen, maar ook de nieuwe Discovery 4 en de meest geavanceerde Range Rover Super Charged (0 - 100 in 6 seconden). Wat een ontwikkeling in techniek! Leuke en leerzame dag. Vader en zoon uit Winsum ontmoet, barbeque, daarna naar Amsterdam, de was doen, de komende week doornemen. Kleren strijken, blogje schrijven en het weekend zit er op.